Accepteer cookies om deze inhoud in te laden.

Scroll en ontdek Architectuur Dichterbij
Menu
Close

Corona

Vanwege de aangescherpte coronamaatregelen zijn Het Nieuwe Instituut en Huis Sonneveld gesloten tot ten minste 15 maart. Bekijk ons online programma.

➝

De collectie van Het Nieuwe Instituut bestaat voor een groot deel uit ontwerp­tekeningen, ongeveer anderhalf miljoen objecten. Een aanzienlijk deel daarvan wordt de komende jaren gerestaureerd en/of geconserveerd als onderdeel van het programma Architectuur Dichterbij. Elke twee weken tonen we een kleine selectie uit de ontwerptekeningen die terugkomen uit de restauratie-ateliers. Deze keer: vijf tekeningen uit het archief van Gerrit Rietveld.

G. Th. Rietveld. Ontwerp Woonhuis Schröder-Schräder, Utrecht, 1924. Collectie Het Nieuwe Instituut, RIET1-2. Copyright Pictoright.

Rietveld Schröderhuis

Nooit eerder had Gerrit Rietveld (1888-1964) een heel woonhuis ontworpen tot Truus Schröder-Schräder (1889-1985) hem begin jaren ’20 vroeg samen te werken aan het pand wat wij nu kennen als Het Rietveld Schröderhuis. Zij weet precies wat ze wil: soberheid en léven in plaats van geleefd worden. Het huis zit vol met slimme oplossingen zoals schuifwanden die afgesloten kamers kunnen vormen of juist de hele verdieping open kunnen maken. Een iconisch hoekraam dat open kan zodat de hoek verdwijnt en het idee van een balkon tevoorschijn komt. Een verborgen trap achter een schuifdeur en inklapbare wandtafels. Rietveld verwerkt overal zijn eigenzinnige ideeën over actief wonen. Dit is prachtig te zien op deze vijf ontwerptekeningen uit het archief van Rietveld.

lees meer over de restauratie van ontwerptekeningen

Architectuur Dichterbij schenkt dit jaar bijzondere aandacht aan de collectie van Theo van Doesburg. Uit zijn archief, dat voor een groot deel bestaat uit kwetsbare calques, worden 190 werken gerestaureerd. In Gallery -1 is nu de tentoonstelling Atelier Nelly en Theo van Doesburg te zien.

Gasten, waaronder C. van Eesteren, in de atelierwoning van Theo en Nelly van Doesburg te Meudon-Val-Fleury. Foto Piet Zwart, mogelijk genomen tijdens de CIAM conferentie in Parijs, 1937. Collectie Het Nieuwe Instituut, ZWAR ph723. Copyright Pictoright

Atelier Nelly en Theo van Doesburg

Een nieuwe kijk op het werk van Nelly en Theo van Doesburg, dankzij de recente restauratie van hun architectuurarchief. De presentatie erkent Nelly als sleutelfiguur in de opbouw van de reputatie van Van Doesburg en De Stijl. Stralend middelpunt van de opstelling is hun meest uitgesproken project samen: de atelierwoning in Meudon, een voorstad van Parijs. Met nooit eerder of lang niet getoonde schetsen, tekeningen en maquettes ingebed in de rijke gebruiksgeschiedenis van het huis.

lees meer
Atelier Nelly en Theo van Doesburg. Foto Johannes Schwartz.

Koehorst in ’t Veld over Atelier Nelly en Theo Van Doesburg

Deze winter ondergaat de tentoonstelling Atelier Nelly en Theo van Doesburg een bescheiden transformatie. Gezien hun kwetsbaarheid kunnen de collectiestukken niet gedurende lange tijd aan licht worden blootgesteld. Toen de ontwerpers en samenstellers Jannetje in ’t Veld en Toon Koehorst aan hun concept voor de tentoonstelling begonnen te werken, behoorde deze praktische belemmering tot de randvoorwaarden. Hoe hebben Koehorst in ’t Veld dit project aangepakt? Wat deden ze om hun inhoudelijke rol als samenstellers in evenwicht te brengen met het ontwerp van de fysieke presentatie? Waarom wordt de hoofdrol toebedeeld aan Nelly van Doesburg? 

lees meer
Atelier Nelly en Theo van Doesburg. Foto Johannes Schwartz.

Daarnaast worden tal van andere projecten die deel uitmaken van het programma Architectuur Dichterbij opgestart of verder ontwikkeld.

De eerste resultaten worden verwacht uit de restauratie-ateliers die zich bezig houden met de grote bulk aan ontwerptekeningen. Hun bevindingen zullen worden gebruikt om de restauratievisie verder aan te scherpen. Ook de inhoudelijke onderbouwing van de keuze om archieven al dan niet te restaureren wordt verder uitgwerkt. 

Het zoekportaal dat de collectie ontsluit wordt geschikt gemaakt voor Linked Open Data, zodat data te relateren zijn aan data uit andere erfgoedcollecties, om zo de collectie verder te verrijken. Daarnaast gaat een team van technici, ontwerpers en erfgoedprofessionals van start met The Other Interface, een nieuwe manier om de collectie voor een breed publiek toegankelijk te maken.

Ook de onderzoeksprojecten naar de waarde en betekenis van de collectie krijgen een vervolg: Rethinking the Collection houdt het verzamelbeleid tegen het licht en doet voorstellen voor alternatieve benaderingswijzen. De architectonische reproductie onderzoekt de rol van de kopie in het ontwerpproces van de architect. Op basis hiervan worden nieuwe perspectieven op de collectie ontwikkeld. 

bekijk alle projecten
Beeld* van de Stichting Goed Wonen Archief, Collectie Het Nieuwe Instituut, SGWO-f19-48a.© Arjé Plas/MAI.

Gathering 1: Seen/Unseen

TNL! Collecting Otherwise

In de eerste openbare bijeenkomst die plaatsvindt in het kader van het onderzoeksproject Collecting Otherwise wordt het publiek uitgenodigd om mee te praten over alternatieve methoden. Welke methodologie helpt de Rijkscollectie voor Nederlandse Architectuur en Stedenbouw te verrijken en draagt bij aan het verzamelen vanuit andere standpunten? Het onderzoeksteam, dat deel uitmaakt van Architectuur Dichterbij, stelt zichzelf voor, gaat het gesprek aan over casestudies die in de loop van het event aan bod komen en geeft zo inzicht in het proces.

lees meer

Where’s Elzas?

In het kader van Architectuur Dichterbij, start het Nieuwe Instituut met een publiek onderzoek naar privé-beelden uit het archief van A. Elzas, in de hoop niet alleen nieuwe inzichten op te doen over Abraham Elzas en Hermine Giefing-Elzas, maar ook nieuwe verbindingen te kunnen leggen tussen de honderden archieven, waaruit de Rijkscollectie is opgebouwd. Het Nieuwe Instituut nodigt hierbij geïnteresseerden uit de beelden te analyseren en nog onbekende geschiedenissen bloot te leggen.

lees meer

Sinds de jaren vijftig van de twintigste eeuw duiken in de archieven van Het Nieuwe Instituut tal van toepassingen op zoals zelfklevende plasticfolies en instant belettering, symbolen, figuurtjes en patronen in felgekleurde folies op ontwerptekeningen, pamfletten, teksten en affiches. Tijdens deze aflevering van Dwars door het Archief verkennen experts uit de architectuur, de filmanimatie en de protestcultuur uit de jaren zeventig de mogelijkheden en het gebruik van instant-belettering en plasticfolies in historisch en actueel perspectief. Deze avond komt voort uit het lopende onderzoek Invented from Copy, de architectonische reproductie’, een van de onderzoeksprojecten in het kader van Architectuur Dichterbij.

Accepteer cookies om deze inhoud in te laden.

lees meer
Ernest Groosman. Studie wijkontwerp met stempels, collage, karton op papier, s.a. Uit het dossier Stukken betreffende organisatie groot bureau, persooneelszaken en partnerparticipatie, apart verpakt, 1937-1998. Collectie Het Nieuwe Instituut, GROS 289

De opgerolde maquette en andere verhalen uit het depot

Architectuur Dichterbij richt zich voor een belangrijk deel op de conservering, restauratie en digitalisering van ontwerptekeningen. De voorbereiding voor de archiefselecties die voor conservering en restauratie in aanmerking komen, is nu in volle gang. Tijdens steekproeven en onderzoek naar de materiele staat van archiefdelen komen bijzondere stukken tevoorschijn. Lees meer over de favoriete vondsten van onze archivarissen en conservatoren.

lees meer